నూతన సంవత్సర శుభాకాంక్షలు

బ్లాగ్మిత్రులందరికీ నూతన సంవత్సర శుభాకాంక్షలు.

మిత్రుడు ...

మిత్రుడు ఇస్మాయిలు ఒక
చిత్రపు మనిషే ! నవకము చిత్రము మాత్రం !
మంత్రపు మాటలతో మరి
తంత్రుల నెదలోన మీటు దండం సారూ !

( దండం సారూ ! శతకము నుండి )

స్వరలయలు ( పుస్తక పరిచయం )

రచన : డా. సామల సదాశివ
ప్రచురణ : చెలిమి ఫౌండేషన్
ప్రథమ ముద్రణ : నవంబర్ 2009

ఈ పుస్తకంలో హిందుస్తానీ శాస్త్రీయ, ఉపశాస్త్రీయ సంగీతపు ముచ్చట్లు ఉన్నాయి. ఇవి ఇంతకు ముందు "వార్త" దినపత్రికలో వచ్చాయి వరుసగా. ఈ సంగీత జ్ఞాపకాల ముచ్చట్లు మరికొన్ని ఇదివరకే రెండు పుస్తకాల రూపంలో వచ్చాయి. అవి "మలయమారుతాలు" మరియు "సంగీత శిఖరాలు" .
ఈ "స్వరలయలు" లో హిందుస్తానీ శాస్త్రీయ సంగీతానికి చెందిన వివిధ "ఘరానా "లకు సంబంధించిన వివిధ సంగీతకారుల గురించిన సంగతు లున్నాయి. ఉస్తాద్ అబ్దుల్ కరీంఖాన్, ఉస్తాద్ అల్లాదియాఖాన్, పండిత్ జగన్నాథ్ బువా పురోహిత్ , పండిత్ విష్ణు దిగంబర్ పలూస్కర్, వారి కుమారుడు డి.వి. పలూస్కర్, ఉస్తాద్ బడే గులాం అలిఖాన్, ఉస్తాద్ ఫయ్యాజ్ ఖాన్, ఉస్తాద్ అమీర్ ఖాన్, స్వరశ్రీ కేసర్‌బాయి కేర్కర్, గంగూబాయి హంగల్, విదుషి హీరాబాయి బరోడేకర్, అన్నపూర్ణా దేవి ( పండిత్ రవి శంకర్ భార్య ), విదుషి మోగూబాయ్ కుర్దీకర్, కిషోరీ అమోణ్‌కర్, పర్వీన్ సుల్తానా, ప్రభా ఆత్రే, పండిత్ జస్‌రాజ్, ఉస్తాద్ బిస్మిల్లాఖాన్ ( షహనాయి), ఉస్తాద్ విలాయత్ ఖాన్ ( సితార్ )... ఇట్లా ఎందరో సంగీతకారుల గురించిన సంగతు లున్నాయి. వారు ఎన్ని కష్టాలను, అవమానాలను సహించి సంగీతాన్ని అభ్యసించినారో, ఎలా పాడినారో చదువుతుంటే, అక్కడక్కడ కళ్ళు చెమర్చుతాయి.

ద్రుపద్, ఖయాల్,ఠుమ్రి, దాద్రా, తాన్, ముర్కీ, మీండ్, వంటి ఎన్నో హిందుస్తానీ శాస్త్రీయ సంగీతపు పారిభాషిక పదాలను మనము ఇందులో చదివి తెలుసుకుంటాము. మారు బిహాగ్, పట్‌దీప్ , యమన్ కల్యాణ్, భైరవి, పూర్వి వంటి ఎన్నో రాగాల గురించి మనము వింటాము.

ఇవే కాక, సినిమా సంగీతానికి చెందిన కె.ఎల్.సైగల్, మహమ్మద్ రఫీ, లతా మంగేష్కర్, సోను నిగం గురించిన ముచ్చట్లు ఉన్నాయి. ఐతే కొన్ని "మలయమారుతాలు" "సంగీత శిఖరాలు" పుస్తకాలలో ఉన్నవి రిపీట్ ఐనాయి. ఇవి ముచ్చట్లు కాబట్టి అవి అలా అవడం సహజమే.
ప్రతి ఒక్కరూ తప్పక చదవాల్సిన పుస్తకం ఇది.

సినిమాలు

పోరీలు పోరల వెనుక
పోరలు పోరీల వెనుక పోవుదు రెపుడున్ !
పోరు తరగతుల కెన్నడు
తారల సినిమాకు దప్ప దండం సారూ!

( దండం సారూ! శతకము నుండి )

భాగ్యనగరం ఉద్యోగి

మండే ప్రొద్దున రద్దీ
గుండే వీథుల నగరము గుండా వెళుతూ ,
చెండాడుచు ట్రాఫిక్కును
దాడిచె ఆఫీసు చేరె దండం సారూ !

( దండం సారూ ! శతకము నుండి )

నిన్న ఆదివారం సాయంత్రం...

నిన్న ఆదివారం సాయంత్రం, నేను నెక్లస్ రోడ్ లో జరుగుతున్నబుక్ ఫెయిర్ కు వెళ్ళడం జరిగింది. అబ్బో! ఎన్నో స్టాల్స్ ఉన్నాయి అక్కడ. ఇ - తెలుగు స్టాల్ లో తెలుగు వికిపీడియా మిత్రుడు , అంతర్వాహిని బ్లాగు రచయిత రవిచంద్ర గారిని కలవడం నాకు ఆనందం కలిగించింది . అలాగే ఇతర బ్లాగ్మిత్రులు చక్రవర్తి గారు , సుజాత గారు, సతీష్ గార్లు పరిచయమయ్యారు.

గుట్కా,చిట్కా,మట్కా,జట్కా

గుట్కా నోట్లో నములుతు
చిట్కాలను కొన్ని చదివి చిటికెలు వేస్తూ !
మట్కాలో ఓడి, అలసి
జట్కాలో ఇల్లు చేరె జాఫరు హుస్సేన్.

కొడితే ....

కొడితే సిక్సే కొట్టుము
పుడితే పులిబిడ్డ వోలె పుట్టుము , ధరలో
పడితే కరినే పట్టుము
తడితే సింహాన్ని తట్టు, దండం సారూ !

( దండం సారూ ! శతకము నుండి )

పేర్లతో తమాషా !

శల్యుడు - బక్కచిక్కిపోయి ఎముకలు తేలినవాడు

శకుని - శస్త్రచికిత్సతో కుటుంబ నియంత్రణ

సైంధవుడు - టేబుల్ సాల్ట్ కు బదులు సైంధవ లవణము ఉపయోగించువాడు

దుశ్శాసనుడు - శాసన సభల్లో చీరలు లాగువాడు

శిశుపాలుడు - మగ బేబీ సిట్టర్

కర్ణుడు - చెవులాడు

నకులుడు - కులము లేనివాడు

ఆచార్య కోవెల సుప్రసన్నాచార్య

కోవెల వంటి మనసు తెలి
పూవుల వంటి పలుకు, విన మోదము లలరున్
మావుల ప్రసన్న వదనము
దవ్వుల నిలిచిననె చాలు దండం సారూ!

( దండం సారూ! శతకము నుండి )

దువ్వెన

చిక్కులను దీసి జుట్టును చక్కబరచు
పేలు వెలికి దీసి తలకు మేలు జేయు
ఆడువారి కరము నెప్పు డాడు చుండు
వెంట్రుకలు లేని తలలను వెక్కిరించు.

గురువులు - విద్యార్థులు

గురువు లనిన భయభక్తులు
ఎరుగని విద్యార్థులు గల ఈ కాలములో -
గరపుట కన్న చదువు , గో
దారిని యీదుటయె సులువు దండం సారూ !

( దండం సారూ ! శతకము నుండి )

ఆదిలాబాద్

గిరులు గిరిజనులు పులులు తరులు ఝరులు
విరులు విషనాగు పెరతేనె విప్పపూలు
పులుగు లెలుగులు తునికాకు మొర్రిపండ్లు
గుంటనక్కలు తోడేళ్ళు కోండ్రిగాళ్ళు

కోళ్ళు కుందేళ్ళు నెమళులు లేళ్ళు తేళ్ళు
పైడికంటెలు గూబలు పావురాళ్ళు
బైరి పక్షులు పాములనారిగాళ్ళు
చిరుత గోరువంక కికి రాచిలుక యెలుక ....

గిరిజనులు

వ్యధలు, వ్యాధులు అక్కడ మామూలే
నిర్ధనము, నిధనము వారికి కొత్తేం కాదు

వాళ్ల పొట్టలు అక్షరమ్ముక్కలకే కాదు
అన్నం మెతుకులకీ నోచుకోవు

కృత్రిమ వేషాలు వారికి తెలియవు
ప్రకృతి ఒడిలో పెరిగే పసిపాపలు వాళ్లు

శ్రమైక జీవనం ఆశ్రమ జీవితం తప్ప
నాగరిక ప్రపంచం వారికి పట్టదు

అడవులు కొండలే వాళ్లకు ఆటపట్టు
ఆత్మాభిమానమే వారికి ఆయువుపట్టు

గంధర్వ గాయని

మేను పులకించునటు ; తీగె వణికి నటుల
తీపు తేనియలు చెవుల తాపి నటుల
పసిడి వరవీణ రాగాలు పలికి నటుల
జాజి వికసించి తీవెలు సాగి నటుల

కోకిలల్ గూడి యొకసారె కూసి నటుల
ఝరులు పొంగిన యటుల ; రాల్ గరగు నటుల
ఆలపించిన గాయని అమర గాత్రి
సుస్వరకలిత కలకంఠి సుబ్బులక్ష్మి

నివాళి - రేపు ( డిశంబర్, 11 ) ఎం.ఎస్. సుబ్బులక్ష్మి ఐదవ వర్ధంతి సందర్భంగా ... పునః ప్రచురణ

తంతే బూరెల సరసన ...

చెంతనె భార్యా పిల్లలు
స్వంతమునకు కారు మేడ సద్యోగముయున్
ఖాతా దండిగ బ్యాంకులొ
తంతే బూరెల సరసన దండం సారూ !

( దండం సారూ ! శతకము నుండి )

సాధ్యమా !?

హరివిల్లును త్రుంచాలంటే
విరుగుతుందా !?

కోకిలను పెంచుకోవాలంటే
కుదురుతుందా!?

మైటాసు

సత్యము అసత్య మాయెను
సత్యము 'మైటాసు ' అయ్యె , సంగతి దెలిసెన్
నిత్యము జరిగే మోసము
తథ్యము మన దేశమందు దండం సారూ!

( దండం సారూ!శతకము నుండి )

ముగురమ్మలు

కలిసున్నకలదు సుఖమని
పలుకును ఏ నీతిగ్రంధ పాదములైనా !
కలిసుండలేరు మరి ముది
తలు ముగ్గురు గూడొకటిగ దండం సారూ !

( దండం సారూ ! శతకము నుండి )

మగువలా !మజాకా !

మగవాడిని నాకేమని
మగువలతో పరిహసించి మసలుట ఏలా !
మగువలు చేయని పని గల
ద ?గత చరిత్రలు చదివిన ,దండం సారూ!

( దండం సారూ! శతకము నుండి )

సంధ్యా రాగం

పడమటి తెరపై దినకరుడు చిత్రించిన
తైలవర్ణ చిత్రం - సంధ్య

పల్లెపడుచులు తమ ముంగిళ్ళ లోని
అరుగంచులు ఎర్రని జాజుతో దిద్దే వేళ - సంధ్య

రంగురంగుల చీరలు ధరించి వయ్యారంగా
నడచి వచ్చే ఫాషన్ పరేడ్ వనితే - సంధ్య

దూది పింజల్ని ఎర్రని సిరాలో ముంచి
ఆకాశంలోకి విసిరేశారెవరో !

గూళ్ళకు తిరిగొస్తున్న కొంగల బారు
కాన్వాసుపై చుక్కలుచుక్కలుగా
ఒలికిపడిన తెల్లని రంగు

కొండకొమ్మున వేలాడుతున్న రవిబింబం
ప్రకృతి కాంత ముక్కు పుడకలో
రంగులీనుతున్న పగడం

ఒక్కోరోజు ఒక్కోరకంగా
ముస్తాబవుతున్నది
ఈ సంధ్యా సుందరి.

చేతికి బంగరు కడియము ...

చేతికి బంగరు కడియము
కాంతకు పొందిక బిడియము కావలె గాదా !
కోతికి బారెడు వాలము
దాత కెముక లేని చేయి దండం సారూ !

( దండం సారూ !శతకము నుండి )

సృష్టి

ముత్యం -
చూడడానికి చిన్నగానే ఉంటుంది
కాని ,
ఎంతటి లోతుల్ని ముట్టుకుంటే
అది ముత్యం .
ఎన్ని బడబాగ్నుల్నితట్టుకుంటే
అది ముత్యం .

తెప్ప -
పదిలంగా, నమ్మకంగా
ఏరు దాటిస్తుంది మనిషిని
కాని పాపం !
దానికి తెలియదు ఆవలి తీరం చేరే వరకూ -
తన బ్రతుకు తగలబడి పోనుందని.

ఊసరవెల్లి రంగులు మారుస్తుంది
ఆత్మరక్షణార్థం
మనిషి వేషాలు వేస్తాడు
ఉదర పోషణార్థం

బావిలోని కప్ప కెలా తెలుస్తుంది
సముద్రమంటే ఏమిటో !?
"ఆ ! మహా అంటే ఇంతకు
పది రెట్లుంటుందిలే "
అంటూ పెదవి విరుస్తుంది .

మండ్రగబ్బను చూడు !
గర్భం ధరించడం తోనే
మూడుతుంది చావు దానికి
పాపం !
అమ్మతనం తెలియకనే
కన్ను మూస్తుందది

గాలి పటం

తల వంచుకొని బ్రతుక వద్దంటుంది
గాలిపటం .
తనలా తల పైకెత్తుకో మని
తల నెగురవేసి చెబుతుంది .

చీకటిని చూసి జడుసు కోవద్దని
చెబుతుంది
మిణుగురు పురుగు
తనని చూసి నేర్చుకో మంటుంది .

వామ్మో ! ఎన్నికలా !

సూర్య చంద్రుల నెట్లైన చేర వచ్చు
మల్ల యుద్ధాన ఎటులైన గెలువ వచ్చు
అంతరిక్షము కెట్లైన గెంత వచ్చు
గీ ఎలక్షన్ల మాత్రము గెలువ లేము

నా మాట

శ్రమించ మంటుంది పిపీలికం
భరించ మంటుంది అనడ్వాహం

క్రమించ మంటుంది చీమల బారు
ధరించ మంటుంది పువ్వుల పేరు.

వైద్యము వ్యాపారములయె .....

వైద్యము వ్యాపారములయె
సేద్యము చేద్దామనినను చేనులు లేవే !
పద్యము వ్రాసే పనులను
తథ్యము చేపట్టనుంటి దండం సారూ !

( దండం సారూ !శతకము నుండి )

చిత్ర వైచిత్ర్యం

అప్పటి సినిమాను కనము
అప్పటి పాటల నెరుగము ; హాస్యము నైనన్
చొప్ప నమిలి నట్లుండును
దాపరికము లేని సొల్లు , దండం సారూ !

( దండం సారూ ! శతకము నుండి )

2012 ..... యుగాంతం !?

డిసెంబర్ 21, 2012 నాడు మానవాళి,సమస్త ప్రాణికోటి పూర్తిగా అంతరించిపోనుందా !? ఈ మధ్య వార్తా పత్రికల్లో, టీవీల్లో కనబడుతున్న, వినబడుతున్న సంచలన వార్త యిది. ఐతే ఇందులో ఎంతవరకు నిజముంది ?
కొన్ని కారణాలను, నిజాలను పరిశీలిద్దాం.

1. దక్షిణ అమెరికాలో నివసించే 'మాయా' తెగల పంచాంగం ప్రకారం డిసెంబర్ 21, 2012 ప్రపంచానికి ఆఖరి రోజు.

2. ఖగోళ శాస్త్రజ్ఞుల అంచనాల ప్రకారం, 2012 లో సౌర తుఫానులు తీవ్ర రూపం దాల్చుతాయి. అవి ఇప్పటికే భూమి, మరికొన్ని గ్రహాలపై తమ ప్రభావాన్ని చూపుతున్నాయి.

3. శాస్త్రజ్ఞులు 2012లో అణు రియాక్టర్ ( LHC) లో ఒక గొప్ప అణువిస్ఫోటనం గావించి , విశ్వం యొక్క పుట్టు పూర్వోత్తరాలను కనుగొనబోతున్నారు. ఈ అణు రియాక్టర్‌ను ఫ్రాన్స్, స్విట్జర్లాండ్ దేశాల భూగర్భంలో 27 కిలోమీటర్ల పొడవున్న సొరంగంలో నెలకొల్పారు. అక్కడ ఇప్పటికే కొన్ని పరీక్షలను జరుపుతున్నారు. ఐతే కొందరు 2012లో జరుపబడే ఈ అణుపరీక్ష వికటించి, సమస్త జంతుజాలం నశించిపోతుందని చెబుతున్నారు.

4. బైబిల్ ప్రకారం 2012లో మంచీ - చెడుల మధ్య ఆఖరిపోరాటం జరగబోతోంది. హిందూ శాస్త్రాలలో కలికి అవతారం గురించి, " మ్లేచ్చ నివహ నిధనే కలయసి కరవాలం; ధూమకేతుమివ కిమపి కరాళం" అని ఉండనే ఉంది.
మరికొందరి అభిప్రాయం ప్రకారం, మానవాళి పూర్తిగా నశించదు. కాని వారిలో ఒక గొప్ప నూతన ఆధ్యాత్మిక మార్పు వస్తుంది. శ్రీ అరబింద్ ఘోష్ కూడా " మనిషి ఏదో ఒకరోజు supramental స్థితిని అందుకోగలుగుతాడు " అని చెప్పారు.

5. అమెరికాలోని యెల్లోస్టోన్ నేషనల్ పార్క్ ఎప్పుడూ వేడినీటి బుగ్గలను విరజిమ్ముతూ ఉంటుంది. దీనికి కారణం అది సరిగ్గా ఒక అగ్నిపర్వతం మీద నెలకొని ఉంది. ఐతే ఈ అగ్నిపర్వతానికి ప్రతి 650,000 సంవత్సరాలకొకసారి ఆవులించే ఒక చెడ్డ అలవాటు ఉంది. దాని మూలంగా ఆకాశమంతా బూడిదతో కప్పబడి, సూర్యరశ్మి భూమిపై సోకదు. అప్పుడు భూమి పూర్తిగా చల్లబడి, మంచుఖండంలా మారుతుంది. అది అలా 15,000 సంవత్స్సరాల వరకు కొనసాగుతుంది.
యెల్లోస్టోన్ నేషనల్ పార్క్ అడుగన రోజురోజుకీ పీడనం పెరుగుతోంది. అది 2012లో పూర్తిస్థాయిలో ఉంటుందని భూగర్భ శాస్త్రవేత్తలు హెచ్చరిస్తున్నారు.

6. ఉత్తర దక్షిణ ధ్రువాలు ప్రతి 750,000 సంవత్సరాల కొకసారి తమ స్థానాలు మార్చుకుంటాయట ! ఇప్పటికే ధ్రువాలు ఏడాదికి 20 - 30 కిలోమీటర్‌లు ఎడంగా జరుగుతున్నాయట ! అలా క్రమేపీ భూమి చుట్టు ఉన్న అయస్కాంత శక్తి నశించిపోయి , అల్ట్రా వయొలెట్ కిరణాలు భూమిపై సోకి, సర్వ ప్రాణులను నశింప జేస్తాయని ఒక కథనం.

7. 2012లో ఒక పెద్ద ఉల్క భూమిని ఢీకొనబోతోది. అలా కాని జరిగితే ,అప్పుడు భయంకరమైన భూకంపాలు, సునామీలు సంభవించవచ్చు.

... ఐతే నిజంగా డిసెంబర్ 21,2012 నాడు ప్రళయం రాబోతోoదా !?
ఇది అంతు చిక్కని ప్రశ్న !

శైశిరాగమనం

శిశిర మరుదెంచె
చలిపులి విజృంభించె
వడవడ వణికించె శీతల పవనమ్ములు ;
ఎండుటాకులు రాలె ముంగిట
కురిసె హిమసమూహములు వేకువ తోడ

మంచు తెరలను చీల్చుచు
వచ్చె మయూఖ రేఖలు
ఘనీభవించె ఝరులు
హిమాన్వితమయ్యె గిరులు
తరు శాఖాగ్రమున విరిసె
నీహారమాలికల్
నిశలు హిమాంశు చంద్రికల తోరణమయ్యె
నవ వసంత వేడుకలకు
నాంది పలికెడిదే శైశిరమ్ము

సమస్యా పూరణం

దత్తపది : బల్లి, పిల్లి,తల్లి,చెల్లి

బల్లిదుడన బలము గలవాడు; సన్న
పిల్లి యనగ సాలెపురుగు; వేల్పు గుజ్జు
తల్లియన గట్లరాయని తనయ - గౌరి ;
చెల్లినది యన కాలము చెల్లెననుట .

అరగదు ఒకడికి...

అరగదు ఒకడికి; మెతుకే
దొరకదు మరియొకడికి; సిరితో వొకడు ,సదా
నిరుపేద మరియొకడు, ఈ
తరతమ భేదములు ఏల!? దండం సారూ !


( దండం సారూ ! శతకము నుండి )

మర్రిచెట్టు

బహుభార్యావ్రతుడిని మర్రిచెట్టుతో పోల్చవచ్చు. ఎందుకంటే దానికుండేవి ఊడలే, ఈయనగారికి ఉండేవి '*ఊఢ'లే ( కదా!)

*ఊఢ = భార్య

కంట్రాక్టరుకు నిర్వచనం

కంట్రాక్టరు అనెడి వాడు, రోడ్లు, ఆనకట్టలు వట్టి మట్టి మాత్రమే వేసి కట్టును. తర్వాత అవి ఒక్క వానకే మట్టిగొట్టుకొని పోవును. కాని అతని జేబులో నోట్లకట్టలు మాత్రము భద్రముగానే యుండును.
అతడు ఈ విధముగా ప్రజల నోళ్ళలో మట్టి గొట్టుచుండును.

అపాత్ర దానము

భిక్షను పాత్రలో కాకుండా, జోలెలో వేసిన 'అపాత్ర దానము' అందురు.

చెంబు మిత్ర

ఒకాయన కొత్తగా పట్నం నుండి ఒక పల్లెటూరికి ఉద్యోగ రీత్యా, బదిలీ ఐ వచ్చాడు. ఆయన పేరు శంభుమిత్ర .
ఆ వూరిలో పెందరాళే కాలకృత్యాలు తీర్చుకోవాలంటే , ఎవరైనా సరే చెంబులో నీళ్ళు పట్టుకొని ఊరవతలికి వెళ్ళాల్సిందే.
పాపం ! ఎప్పుడూ అలవాటు లేదేమో, అలా అందరు చూస్తుండగా వీథి గుండా చెంబు పుచ్చుకొని ఊరవతలకి వెళ్ళడం శంభుమిత్రకు మహా ఇబ్బందిగా ఉండేది.
ఆ అవస్థ చూసి నవ్వుకొని , ఆయనకు ఆ ఊరి కుర్రకారు పెట్టిన పేరు ," చెంబు మిత్ర. "

కరి మబ్బులు

చూస్తుండగానే ఆకాశంలో
కారుమేఘాల ఏనుగుల గుంపొకటి
బయలుదేరింది ఒకదాన్నొకటి తోసుకుంటూ -

అవి తమ చేటచెవుల్ని గట్టిగా
ఊపడంతో చల్లనిగాలి
భూమిపైకి మెల్లగా వేచింది.

వాటి పద ఘట్టనలో నేల పెల్లగించబడి
కమ్మని మట్టివాసన ఒక్కసారి
ముక్కుపుటాలను తాకింది.

అవి ఊడబెరికిన లతలు
నింగిపై తటిల్లతలై మెరిశాయి.

వాటి ఘీంకారాలు ఉరుములై
చెవులను బద్దలు చేశాయి.

తొండాలతో నీళ్ళను కుమ్మరించినట్టు
వాన ధారాపాతంగా కురిసింది.

ఏనుగులు ఒకటి,రెండు గంటలు
స్వైరవిహారం చేసి,
పశ్చిమాద్రి కవతల అడవిలోకి
వెళ్ళిపోయాయి ఒక్కటొక్కటిగా.

ఆకాశం మళ్ళీ నిర్మలంగా తయారైంది.
ఏనుగులు వచ్చిపోయిన జాడే లేదు.

కాని వాటి ఆనవాళ్ళు మాత్రం
రోడ్డు పక్కన మిగిలాయి.

పిన్నలు ఇద్దరు దాటిన ...

పిన్నలు ఇద్దరు దాటిన
అన్నీ ప్రాబ్లంసె గలుగు అన్నిట కొదవే !
చిన్న కుటుంబపు గృహమం
దన్నము నకు లోటు లేదు దండం సారూ !

( దండం సారూ ! శతకము నుండి )

జీవన మాధుర్యము

జీవనమున మాధుర్యము
స్థావరమున పలు వనరులు సమకూరినచో
జీవితమే ఒక గులాబీ !
తావి విరుల కబ్బినట్లు దండం సారూ !

( దండం సారూ ! శతకము నుండి )

దానగుణము

మేనుం గోసిచ్చె యొకడు
దానము జేసె సకలమును ధరలో యొకడున్ !
క్షోణిం గలదా మరొకటి
దానగుణము కన్న మిన్న దండం సారూ !

( దండం సారూ ! శతకము నుండి )

అన్నమాచార్య

శ్రీనివాసుని కీర్తించు శీకరములు
భక్త జనకోటి హృదయాల భాసురములు
మేటి సంగీత సాహిత్య మేళనములు
అన్నమాచార్య కీర్తన లద్భుతములు.

సారంగా ! ....

సారంగా !
నీ జ్ఞాపకాలతో
నా కళ్ళు అలసిపోయాయి.
మధురమైన నీ సంగమం లేక
క్షణాలు గడవడం దుర్భరంగా ఉంది.

ఆ ఊగిన ఉయ్యాలలు
ఆ రావిచెట్టు నీడ
ముసుగులోని చందమామ
కాళ్ళకు పండిన గోరింటాకు
ఆ స్వప్న జగత్తు ...
అవన్నీ నేడు నాకు కరువైనాయి.

నీతో గడిపిన ఆ రెండు క్షణాలు
సజలమైన నయనాల్లో
నేడు నాకు కనుమరుగైనాయి.
సుఖం స్థానే దుఃఖం
అలసిన నా ఈ రెండు కళ్ళు.

( ముఖేష్ పాడిన హిందీ సినిమా పాట 'సారంగా తేరి యాద్ మే ' కు తెలుగులో )