సృష్టి

ముత్యం -
చూడడానికి చిన్నగానే ఉంటుంది
కాని ,
ఎంతటి లోతుల్ని ముట్టుకుంటే
అది ముత్యం .
ఎన్ని బడబాగ్నుల్నితట్టుకుంటే
అది ముత్యం .

తెప్ప -
పదిలంగా, నమ్మకంగా
ఏరు దాటిస్తుంది మనిషిని
కాని పాపం !
దానికి తెలియదు ఆవలి తీరం చేరే వరకూ -
తన బ్రతుకు తగలబడి పోనుందని.

ఊసరవెల్లి రంగులు మారుస్తుంది
ఆత్మరక్షణార్థం
మనిషి వేషాలు వేస్తాడు
ఉదర పోషణార్థం

బావిలోని కప్ప కెలా తెలుస్తుంది
సముద్రమంటే ఏమిటో !?
"ఆ ! మహా అంటే ఇంతకు
పది రెట్లుంటుందిలే "
అంటూ పెదవి విరుస్తుంది .

మండ్రగబ్బను చూడు !
గర్భం ధరించడం తోనే
మూడుతుంది చావు దానికి
పాపం !
అమ్మతనం తెలియకనే
కన్ను మూస్తుందది

గాలి పటం

తల వంచుకొని బ్రతుక వద్దంటుంది
గాలిపటం .
తనలా తల పైకెత్తుకో మని
తల నెగురవేసి చెబుతుంది .

చీకటిని చూసి జడుసు కోవద్దని
చెబుతుంది
మిణుగురు పురుగు
తనని చూసి నేర్చుకో మంటుంది .

వామ్మో ! ఎన్నికలా !

సూర్య చంద్రుల నెట్లైన చేర వచ్చు
మల్ల యుద్ధాన ఎటులైన గెలువ వచ్చు
అంతరిక్షము కెట్లైన గెంత వచ్చు
గీ ఎలక్షన్ల మాత్రము గెలువ లేము

నా మాట

శ్రమించ మంటుంది పిపీలికం
భరించ మంటుంది అనడ్వాహం

క్రమించ మంటుంది చీమల బారు
ధరించ మంటుంది పువ్వుల పేరు.

వైద్యము వ్యాపారములయె .....

వైద్యము వ్యాపారములయె
సేద్యము చేద్దామనినను చేనులు లేవే !
పద్యము వ్రాసే పనులను
తథ్యము చేపట్టనుంటి దండం సారూ !

( దండం సారూ !శతకము నుండి )

చిత్ర వైచిత్ర్యం

అప్పటి సినిమాను కనము
అప్పటి పాటల నెరుగము ; హాస్యము నైనన్
చొప్ప నమిలి నట్లుండును
దాపరికము లేని సొల్లు , దండం సారూ !

( దండం సారూ ! శతకము నుండి )

2012 ..... యుగాంతం !?

డిసెంబర్ 21, 2012 నాడు మానవాళి,సమస్త ప్రాణికోటి పూర్తిగా అంతరించిపోనుందా !? ఈ మధ్య వార్తా పత్రికల్లో, టీవీల్లో కనబడుతున్న, వినబడుతున్న సంచలన వార్త యిది. ఐతే ఇందులో ఎంతవరకు నిజముంది ?
కొన్ని కారణాలను, నిజాలను పరిశీలిద్దాం.

1. దక్షిణ అమెరికాలో నివసించే 'మాయా' తెగల పంచాంగం ప్రకారం డిసెంబర్ 21, 2012 ప్రపంచానికి ఆఖరి రోజు.

2. ఖగోళ శాస్త్రజ్ఞుల అంచనాల ప్రకారం, 2012 లో సౌర తుఫానులు తీవ్ర రూపం దాల్చుతాయి. అవి ఇప్పటికే భూమి, మరికొన్ని గ్రహాలపై తమ ప్రభావాన్ని చూపుతున్నాయి.

3. శాస్త్రజ్ఞులు 2012లో అణు రియాక్టర్ ( LHC) లో ఒక గొప్ప అణువిస్ఫోటనం గావించి , విశ్వం యొక్క పుట్టు పూర్వోత్తరాలను కనుగొనబోతున్నారు. ఈ అణు రియాక్టర్‌ను ఫ్రాన్స్, స్విట్జర్లాండ్ దేశాల భూగర్భంలో 27 కిలోమీటర్ల పొడవున్న సొరంగంలో నెలకొల్పారు. అక్కడ ఇప్పటికే కొన్ని పరీక్షలను జరుపుతున్నారు. ఐతే కొందరు 2012లో జరుపబడే ఈ అణుపరీక్ష వికటించి, సమస్త జంతుజాలం నశించిపోతుందని చెబుతున్నారు.

4. బైబిల్ ప్రకారం 2012లో మంచీ - చెడుల మధ్య ఆఖరిపోరాటం జరగబోతోంది. హిందూ శాస్త్రాలలో కలికి అవతారం గురించి, " మ్లేచ్చ నివహ నిధనే కలయసి కరవాలం; ధూమకేతుమివ కిమపి కరాళం" అని ఉండనే ఉంది.
మరికొందరి అభిప్రాయం ప్రకారం, మానవాళి పూర్తిగా నశించదు. కాని వారిలో ఒక గొప్ప నూతన ఆధ్యాత్మిక మార్పు వస్తుంది. శ్రీ అరబింద్ ఘోష్ కూడా " మనిషి ఏదో ఒకరోజు supramental స్థితిని అందుకోగలుగుతాడు " అని చెప్పారు.

5. అమెరికాలోని యెల్లోస్టోన్ నేషనల్ పార్క్ ఎప్పుడూ వేడినీటి బుగ్గలను విరజిమ్ముతూ ఉంటుంది. దీనికి కారణం అది సరిగ్గా ఒక అగ్నిపర్వతం మీద నెలకొని ఉంది. ఐతే ఈ అగ్నిపర్వతానికి ప్రతి 650,000 సంవత్సరాలకొకసారి ఆవులించే ఒక చెడ్డ అలవాటు ఉంది. దాని మూలంగా ఆకాశమంతా బూడిదతో కప్పబడి, సూర్యరశ్మి భూమిపై సోకదు. అప్పుడు భూమి పూర్తిగా చల్లబడి, మంచుఖండంలా మారుతుంది. అది అలా 15,000 సంవత్స్సరాల వరకు కొనసాగుతుంది.
యెల్లోస్టోన్ నేషనల్ పార్క్ అడుగన రోజురోజుకీ పీడనం పెరుగుతోంది. అది 2012లో పూర్తిస్థాయిలో ఉంటుందని భూగర్భ శాస్త్రవేత్తలు హెచ్చరిస్తున్నారు.

6. ఉత్తర దక్షిణ ధ్రువాలు ప్రతి 750,000 సంవత్సరాల కొకసారి తమ స్థానాలు మార్చుకుంటాయట ! ఇప్పటికే ధ్రువాలు ఏడాదికి 20 - 30 కిలోమీటర్‌లు ఎడంగా జరుగుతున్నాయట ! అలా క్రమేపీ భూమి చుట్టు ఉన్న అయస్కాంత శక్తి నశించిపోయి , అల్ట్రా వయొలెట్ కిరణాలు భూమిపై సోకి, సర్వ ప్రాణులను నశింప జేస్తాయని ఒక కథనం.

7. 2012లో ఒక పెద్ద ఉల్క భూమిని ఢీకొనబోతోది. అలా కాని జరిగితే ,అప్పుడు భయంకరమైన భూకంపాలు, సునామీలు సంభవించవచ్చు.

... ఐతే నిజంగా డిసెంబర్ 21,2012 నాడు ప్రళయం రాబోతోoదా !?
ఇది అంతు చిక్కని ప్రశ్న !

శైశిరాగమనం

శిశిర మరుదెంచె
చలిపులి విజృంభించె
వడవడ వణికించె శీతల పవనమ్ములు ;
ఎండుటాకులు రాలె ముంగిట
కురిసె హిమసమూహములు వేకువ తోడ

మంచు తెరలను చీల్చుచు
వచ్చె మయూఖ రేఖలు
ఘనీభవించె ఝరులు
హిమాన్వితమయ్యె గిరులు
తరు శాఖాగ్రమున విరిసె
నీహారమాలికల్
నిశలు హిమాంశు చంద్రికల తోరణమయ్యె
నవ వసంత వేడుకలకు
నాంది పలికెడిదే శైశిరమ్ము

సమస్యా పూరణం

దత్తపది : బల్లి, పిల్లి,తల్లి,చెల్లి

బల్లిదుడన బలము గలవాడు; సన్న
పిల్లి యనగ సాలెపురుగు; వేల్పు గుజ్జు
తల్లియన గట్లరాయని తనయ - గౌరి ;
చెల్లినది యన కాలము చెల్లెననుట .

అరగదు ఒకడికి...

అరగదు ఒకడికి; మెతుకే
దొరకదు మరియొకడికి; సిరితో వొకడు ,సదా
నిరుపేద మరియొకడు, ఈ
తరతమ భేదములు ఏల!? దండం సారూ !


( దండం సారూ ! శతకము నుండి )

మర్రిచెట్టు

బహుభార్యావ్రతుడిని మర్రిచెట్టుతో పోల్చవచ్చు. ఎందుకంటే దానికుండేవి ఊడలే, ఈయనగారికి ఉండేవి '*ఊఢ'లే ( కదా!)

*ఊఢ = భార్య

కంట్రాక్టరుకు నిర్వచనం

కంట్రాక్టరు అనెడి వాడు, రోడ్లు, ఆనకట్టలు వట్టి మట్టి మాత్రమే వేసి కట్టును. తర్వాత అవి ఒక్క వానకే మట్టిగొట్టుకొని పోవును. కాని అతని జేబులో నోట్లకట్టలు మాత్రము భద్రముగానే యుండును.
అతడు ఈ విధముగా ప్రజల నోళ్ళలో మట్టి గొట్టుచుండును.

అపాత్ర దానము

భిక్షను పాత్రలో కాకుండా, జోలెలో వేసిన 'అపాత్ర దానము' అందురు.

చెంబు మిత్ర

ఒకాయన కొత్తగా పట్నం నుండి ఒక పల్లెటూరికి ఉద్యోగ రీత్యా, బదిలీ ఐ వచ్చాడు. ఆయన పేరు శంభుమిత్ర .
ఆ వూరిలో పెందరాళే కాలకృత్యాలు తీర్చుకోవాలంటే , ఎవరైనా సరే చెంబులో నీళ్ళు పట్టుకొని ఊరవతలికి వెళ్ళాల్సిందే.
పాపం ! ఎప్పుడూ అలవాటు లేదేమో, అలా అందరు చూస్తుండగా వీథి గుండా చెంబు పుచ్చుకొని ఊరవతలకి వెళ్ళడం శంభుమిత్రకు మహా ఇబ్బందిగా ఉండేది.
ఆ అవస్థ చూసి నవ్వుకొని , ఆయనకు ఆ ఊరి కుర్రకారు పెట్టిన పేరు ," చెంబు మిత్ర. "

కరి మబ్బులు

చూస్తుండగానే ఆకాశంలో
కారుమేఘాల ఏనుగుల గుంపొకటి
బయలుదేరింది ఒకదాన్నొకటి తోసుకుంటూ -

అవి తమ చేటచెవుల్ని గట్టిగా
ఊపడంతో చల్లనిగాలి
భూమిపైకి మెల్లగా వేచింది.

వాటి పద ఘట్టనలో నేల పెల్లగించబడి
కమ్మని మట్టివాసన ఒక్కసారి
ముక్కుపుటాలను తాకింది.

అవి ఊడబెరికిన లతలు
నింగిపై తటిల్లతలై మెరిశాయి.

వాటి ఘీంకారాలు ఉరుములై
చెవులను బద్దలు చేశాయి.

తొండాలతో నీళ్ళను కుమ్మరించినట్టు
వాన ధారాపాతంగా కురిసింది.

ఏనుగులు ఒకటి,రెండు గంటలు
స్వైరవిహారం చేసి,
పశ్చిమాద్రి కవతల అడవిలోకి
వెళ్ళిపోయాయి ఒక్కటొక్కటిగా.

ఆకాశం మళ్ళీ నిర్మలంగా తయారైంది.
ఏనుగులు వచ్చిపోయిన జాడే లేదు.

కాని వాటి ఆనవాళ్ళు మాత్రం
రోడ్డు పక్కన మిగిలాయి.

పిన్నలు ఇద్దరు దాటిన ...

పిన్నలు ఇద్దరు దాటిన
అన్నీ ప్రాబ్లంసె గలుగు అన్నిట కొదవే !
చిన్న కుటుంబపు గృహమం
దన్నము నకు లోటు లేదు దండం సారూ !

( దండం సారూ ! శతకము నుండి )

జీవన మాధుర్యము

జీవనమున మాధుర్యము
స్థావరమున పలు వనరులు సమకూరినచో
జీవితమే ఒక గులాబీ !
తావి విరుల కబ్బినట్లు దండం సారూ !

( దండం సారూ ! శతకము నుండి )

దానగుణము

మేనుం గోసిచ్చె యొకడు
దానము జేసె సకలమును ధరలో యొకడున్ !
క్షోణిం గలదా మరొకటి
దానగుణము కన్న మిన్న దండం సారూ !

( దండం సారూ ! శతకము నుండి )

అన్నమాచార్య

శ్రీనివాసుని కీర్తించు శీకరములు
భక్త జనకోటి హృదయాల భాసురములు
మేటి సంగీత సాహిత్య మేళనములు
అన్నమాచార్య కీర్తన లద్భుతములు.

సారంగా ! ....

సారంగా !
నీ జ్ఞాపకాలతో
నా కళ్ళు అలసిపోయాయి.
మధురమైన నీ సంగమం లేక
క్షణాలు గడవడం దుర్భరంగా ఉంది.

ఆ ఊగిన ఉయ్యాలలు
ఆ రావిచెట్టు నీడ
ముసుగులోని చందమామ
కాళ్ళకు పండిన గోరింటాకు
ఆ స్వప్న జగత్తు ...
అవన్నీ నేడు నాకు కరువైనాయి.

నీతో గడిపిన ఆ రెండు క్షణాలు
సజలమైన నయనాల్లో
నేడు నాకు కనుమరుగైనాయి.
సుఖం స్థానే దుఃఖం
అలసిన నా ఈ రెండు కళ్ళు.

( ముఖేష్ పాడిన హిందీ సినిమా పాట 'సారంగా తేరి యాద్ మే ' కు తెలుగులో )

పాయసము లేని డిన్నరు .....

పాయసము లేని డిన్నరు
వాయసములు లేని ఊరు వ్యర్థము కాదా !
సాయము చేయని మిత్రుడు
దయ్యముతో సమము గాదె ! దండం సారూ !


( దండం సారూ ! శతకము నుండి )

రాతిని నాతిగ జేసి ....

సమస్య :
కోతుల రావించి నటకు కూటమి నెరపెన్ !

పూరణ :
రాతిని నాతిగ జేసి అ
రాతులు, రాక్షసుల జంపి రాముడు యొప్పెన్ !
సీతను వెదకగ నెంచుచు
కోతుల రావించి నటకు కూటమి నెరపెన్ !

గౌతమ్ ఘోష్

'''గౌతమ్ ఘోష్''' ప్రఖ్యాత భారతీయ సినిమా దర్శకుడు; మంచి ''ఫోటో జర్నలిస్ట్'' కూడా. అతడు 1950 వ సంవత్సరంలో కోల్‌కతా లో జన్మించాడు.

==సినిమా ప్రస్థానం==
గౌతమ్ ఘోష్ కలకత్తా యునివర్సిటీ నుండి పట్టా పొంది, సినిమాలలో ప్రవేశించాడు. ఆయన మొదటి సినిమా- మా భూమి, తెలుగులో తీసింది. 1930 - 1948 ప్రాంతంలో, హైదరాబాదు నిజాం కు వ్యతిరేకంగా ఎదిగిన కార్మికుల గురించి తీసిన సినిమా ఇది; ఎన్నో రోజులు తెలుగు నాట ఆడింది. అతని సినిమాలన్నీ సామాజిక స్థితిగతులనే ప్రతిబింబిస్తుంటాయి.

==ముఖ్యమైన సినిమాలు==
* [[మా భూమి]] ( 1979 )
* దఖల్ ( 1981 )
* పార్ ( 1984 )
* అంతర్జలి జాత్రా ( 1987 )
* పద్మ నాదిర్ మఝి ( 1992 )
* పతంగ్ ( 1993 )
* గుడియా ( 1997 )
* అబర్ అరణ్యె ( 2003 )
* యాత్రా ( 2006 )
* కాల్ బేలా ( 2009 )
* సంగెమీల్ సె ములాఖత్ ( షెహనాయ్ విద్వాంసుడు, [[ఉస్తాద్ బిస్మిల్లా ఖాన్]] పై తీసిన డాక్యుమెంటరీ )

==బయటి లింకులు==

* [http://www.imdb.com/name/nm0315872/ గౌతమ్ ఘోష్ - ఇంటర్నెట్ మూవీ డేటాబేస్]
* [http://www.calcuttaweb.com/cinema/gautamghosh.shtml ప్రొఫైల్]

కవితాంబరం

అంతరంగాన్ని పురుగులా తొలిచీ, తొలిచీ
మధించీ, మధనపడీ
కవి హృదయంలో గూడు కట్టుకుంటుంది
పట్టుకాయ కవిత్వం.

తరువాత కవి తన ఆవేశపు వేడి నీటిలో
ముంచి తీసిన పట్టుకాయ కవిత్వాన్ని
పట్టుకొని, ఒక దారం కొసను దొరక బుచ్చుకొని
లాగుతూ పోతాడు.

జిలుగు లీనుతూ సాగిపోతున్న
పట్టుదారం కాస్తా కవిత్వమై కూర్చుంటుంది.

అప్పుడు కవి భాషా మగ్గంపై
పదాల కండెతో ఆసుబోసి
రంగులద్ది, తుది మెరుగులు దిద్ది
ఒక పట్టు కవితాంబరాన్ని నేస్తాడు.

అబ్దుల్ కరీంఖాన్

'''అబ్దుల్ కరీంఖాన్''' లేదా '''ఉస్తాద్ అబ్దుల్ కరీంఖాన్''' (నవంబరు 11, (1872 - 1937) , 20 వ శతాబ్దపు హిందుస్తానీ సంగీతంలోని కిరాణా ఘరానాకు చెందిన వారిలో ప్రముఖుడు.
==జీవితం==
అబ్దుల్ కరీంఖాన్ ఉత్తరభారతంలోని కిరాణా అనే ప్రాంతంలో జన్మించాడు. కిరాణా ఘరానాకు మూలపురుషులు, గులాం అలీ మరియు
గులాం మౌలా లు. కరీంఖాన్ తండ్రి, కాలే ఖాన్ గులాం అలీ మనవడు. కరీంఖాన్ తండ్రి వద్ద మరియు మామ అబ్దుల్లా ఖాన్ వద్ద
శిక్షణను పొందాడు. గాత్రం, సారంగి, వీణ, సితార్, తబలా - వీటన్నిటినీ నేర్చుకున్నాడు కరీంఖాన్.
==సంగీత ప్రస్థానం==
మొదట్లో సారంగి వాయించినా, క్రమంగా గాత్రానికి మళ్ళాడు ; సోదరుడు అబ్దుల్ హక్ తో కలిసి పాడేవాడు. బరోడా రాజు వారి గాత్ర సంగీతానికి ముగ్ధుడై, వారిని తన ఆస్థాన సంగీత విద్వాంసులుగా నియమించాడు. ఇక్కడే కరీంఖాన్ రాజవంశానికి చెందిన తారాబాయ్ మానెను పెళ్ళాడాలనుకున్నాడు. కాని బరోడా నుండి బహిష్కృతులై , ఆ దంపతులు ముంబై చేరుకున్నారు. 1922లో తారాబాయ్ మానె అబ్దుల్ కరీంఖాన్‌ను వదలి వెళ్ళిపోయిన తర్వాత, ఆయన జీవితంలో విషాద ఛాయలు అలముకున్నాయి.

మైసూరు దర్బారులో, గొప్ప కర్ణాటక సంగీత గాయకులను కలుసుకోవడం మూలాన, ఆ ప్రభావం ఆయన పాటల్లో కనిపించేది. 1900 లో ఆయన ప్రఖ్యాత గాయకుడు, సవాయి గంధర్వకు ఎనిమిది నెలలు సంగీతాన్ని నేర్పాడు. అక్కడే మరో ప్రసిద్ధి చెందిన సంగీత విద్వాంసురాలు, కేసర్‌బాయ్ కేర్కర్ కు శిక్షణ నిచ్చాడు. 1913లో పుణె లో అబ్దుల్ కరీంఖాన్ ఆర్య సంగీత విద్యాలయాన్ని స్థాపించాడు. తరువాత మీరజ్ లో స్థిరపడి, మరణించేంత వరకూ (1937) అక్కడే ఉన్నాడు.

కిరాణా ఘరానా శైలి రాగం, మంద్రస్థాయిలో మొదలయ్యి, విలంబిత్ లయలో మృదుమధురంగా సాగుతుంది. అబ్దుల్ కరీంఖాన్‌ ఠుమ్రీలు కూడా ప్రత్యేక శైలిని కలిగి వుంటాయి. ఆయన ఒక త్యాగరాజ కృతిని కూడా ఆలపించాడు.

==అబ్దుల్ కరీంఖాన్‌ శిష్యుల్లో అగ్రగణ్యులు==
* సవాయి గంధర్వ
* సురేష్‌బాబు మానె
* హీరాబాయ్ బరోడేకర్ లు.

==వనరులు==
*1. [http://www.itcsra.org/tribute.asp?id=1ITC Sangaata Research Acaademy]

(అబ్దుల్ కరీం ఖాన్ జన్మదినం (నవంబర్ 11 ) సందర్భంగా - )

భక్షక భటుడు

రక్షక భటులే చివరకు
భక్షక భటులైరి నేడు, భళిరా పోలీస్ !
శిక్షలు వేసే వాడే
రాక్షస కృత్యములు చేయ, రక్షణ ఏదీ ?!

(ఆదిలాబాదులో, 1997లో "గిరిజన మహిళపై పోలీసు దురాగాతం" కు ప్రతిస్పందించి )

ఉడ్డీనము

( క్రింది నుండి పైకి చదవాలి )
ది.
యిం
గై పో
కనుమరు
క్రమ క్రమంగా
ఆకాశంలో కెగిరి
ఒక్కసారి గాలిలోకి లేచి
పక్షి తన రెక్కల్ని టపటప లాడించి

అనంత పద్మనాభ స్వామి దేవాలయము లోని గోపురము.

ఈ గోపురము అనంత పద్మనాభ స్వామి దేవాలయ ప్రాంగణము లో నున్నది. ఈ దేవాలయము వికారాబాద్ సమీపంలో నున్న అనంతగిరి కొండలపై నెలకొని యున్నది.

గాయత్రి మాత దేవాలయము

హిమాయత్ సాగర్ చెరువు

చెలిమి

తరగని పెన్నిధి స్నేహము
చెరగని చిరునవ్వు చెలిమి ,చేయూతంబే !
ఎరుగదు కపటము ,చింతలు
దరికే రానివ్వదు మరి ! దండం సారూ !

( దండం సారూ ! శతకము నుండి )

ఇంటర్నెట్

అంతర్వాహిని వలెనే
అంతర్జాలములు యింట ,అంతట వెలసెన్
ఎంత అభివృద్ధి గాంచెను
తంతి తపాలాలు నేడు, దండం సారూ !

( దండం సారూ ! శతకము నుండి )

గులాం అలీ

తింటే గారెలు తినవలె ;
వింటే ఉర్దూ గజల్సు వినవలె ; క్యాసె
ట్టంటే గులాం అలిదె ; వ
ద్దంటే వినబుద్ధి యౌను దండం సారూ !

( దండం సారూ ! శతకము నుండి )

భానుప్రియ

తారాపథములలో ఒక
తారాజువ్వై వెలిగిన తారామణి; ఆ
చారువదన భానుప్రియ !
తారలలోనే 'సితార ' దండం సారూ !

( దండం సారూ ! శతకము నుండి )

సచిన్ టెండూల్కర్

వండే మ్యాచులలో మన
టెండూల్కర్ చేయుచుండు టెరిఫిక్ బ్యాటింగ్
చెండాడి ఫోర్లు సిక్సులు
దండిగ జేయును పరుగులు దండం సారూ !


( దండం సారూ ! శతకము నుండి )

సినారె

గేయము ఆయన నెయ్యమ
మేయము లాయన కవితలు ; మేలిమి రచనల్
ఖాయము నిలిచెడు నుడువుల
దాయి ; అతడె మన సినారె దండం సారూ !



( దండం సారూ ! శతకము నుండి )

ఎస్.పి. బాలసుబ్రమణ్యం

ప్రవిమల గంధర్వ స్వరము
నవరస భావము లొలికెడు నవకపు కంఠం ;
భువిలో వెలసిన హూహువు ;
ధవళపు గాత్రుండు బాలు, దండం సారూ !

( దండం సారూ ! శతకము నుండి )

హమ్మింగ్ బర్డ్ -2

రంపపు కోత

ఒక ఊళ్ళో ఒక ఆసామి కొత్తగా తను తెరచిన రంపపు కోత మిల్లుకు మంత్రి గారితో ప్రారంభోత్సవం చేయిస్తున్నాడు.
ఇంతలో ఎవరో ఒకాయన , " సార్ ! మీకీ మిల్లును తెరవాలనే ఐడియా ఎలా వచ్చింది ? " అని ప్రశ్నించాడు.
దానికా ఆసామి " అయ్యా ! ఇది చనిపోయిన నా భార్య జ్ఞాపకార్థం ! " అంటూ సెలవిచ్చాడు.


( నేను వ్రాసిన యీ జోకు ఆంధ్రప్రభ వారపత్రిక - 11 - 1993 లో ప్రచురింపబడింది.)

విరిసిన వెన్ని పూలు ....

విరిసిన వెన్ని పూలు యిట వేకువ జామున తోటలో గనన్ !
మురిసిన వెన్ని మంచు సుమ మోములు రెమ్మకు ఆకు ఆకునన్ !
తిరిగిన వెన్ని ఝమ్మనుచు తేటుల గుంపులు పూవు పూవుకున్ !
తరిమిన వెన్ని యూహలు అదాటున రేగిన వెన్ని భావముల్ !

చిన్ననాటి స్నేహితులారా !

గుట్టలవతల
మామిడి చెట్ల నీడన,
గుట్ట కివతల
పిల్లిగుండ్ల కాడ
తిరుగలేదా మనము
కలిసి బడికి వెళ్ళలేదా !

పెచ్చెరువు కట్ట మీద
పొద్దుగూకి పోతుంటె,
పాంపిల్ల ఎదురైతె
జడువలేదా మనము
ఉరికి ఉరికి యిల్లు చేరలేదా !

తేనె తెద్దామని జెప్పి
గుట్టగుండ్లకు బోతె,
పిచ్చికోపమున ఈగ కుట్టలేదా మనను
ముక్కుమీద ముల్లును దించలేదా !

యాసాడ గైన్ దాటి
పొలం గట్లను దాటి
పిక్నిక్కు కని వెళ్ళలేదా మనము
వాగులో యీదులాడలేదా !
చేపపిల్ల నొకదాన్ని పట్టలేదా !

పద్మనాభం సారు
పట్టుబట్టి కూసుంటె
లవకుశుల వేషం
వెయ్యలేదా మనము
గొంతెత్తి పద్యాలు పాడలేదా !

జండావందనము నాడు
పొద్దుగాల్నే లేశి
నాక కడకు నడచి
వెళ్ళలేదా మనము !
జాతీయ గీతము పాడలేదా !

ఎలగందుల ఖిల్లా
నెక్కిచూచిన రోజు
నెత్తుటి గాథలు
చెప్పుకోలేదా మనము !
గతవైభవ చిహ్నాలు
గుర్తు లేవా మనకు !

బాల్యం

ఎంత సుందరమైనదీ బాల్యం
నా కిది ఎంతో అమృత తుల్యం.
ఎంత మధురమైనదీ జీవితం
కలతలు,కష్టాలు తెలియని తనం.

ఏ కట్టుబాట్లు లేని నేను
కొండల్లో తిరుగుతాను
కోనల్లో పలుకుతాను
వర్షంలో తడుస్తాను
వడగళ్ళను యేరుతాను
కోయిల గానాన్ని వింటాను
సెలయేట్లో తానమాడతాను
సాయంత్రం చెరువులో మునిగిపోతున్న
సూర్యుణ్ణి చూస్తూ అలాగే నిలుచుంటాను.

ఏభయాలూ లేని నేను
పాడుకొనేది పచ్చని వరిపొలాల్లో
ఆడుకొనేది అనుభూతుల వలయాల్లో
ఆడిపాడి, అలసి సొలసి
నిద్రించేది అమ్మ ఒడిలో.

ఓ కవీ ! కృష్ణ శాస్త్రీ ! ( ముత్యాల సరాలు )

ఆకులో ఆకువైనావా !
పూవులో పూవువైనావా !
అడవిలోనే దాగినావా !
ఓ కవీ ! కృష్ణ శాస్త్రీ !


ఇరుల గుసగుస తెలుసు నీకూ
కనుల బాసలు తెలుసు నీకూ
పోయినావా అమరలోకం
నీవు ప్రవాసివై !

భావ కవితకు భావి యువతకు
దారి చూపిన దివ్వె నీవే
కొత్త పోకడ పద్యములతో
వ్రాసినది నీవే !

మూగవోయిన గొంతులోనూ
కోటిరాగాల్ పలికినావూ
తీయతేనియ బరువులెన్నో
పాట లోపల నింపుతూ !

అశ్రువొక్కటి జారవిడువని
మనిషి అంటూ ఉండబోవడు
నీదు విషాద గాథలన్ విని
గుండె నీరై కరుగగా !

మరుగు వెన్నెల దారులంబడి
తొలుత గంధర్వ లోకాలకు
వియోగ గీతివై వెళితివా
నీవు ఊర్వశికై !

( దేవులపల్లి కృష్ణశాస్త్రి జన్మదినం ( 1 నవంబర్ ) సందర్భంగా - )